System zarządzania energią dla fotowoltaiki – co to takiego i dlaczego jest istotny?

Aktualnie jesteśmy świadkami prawdziwego „boomu” na fotowoltaikę – systemy wytwarzające prąd z promieniowania słonecznego cieszą się ogromnym zainteresowaniem zarówno wśród osób prywatnych, jak i właścicieli firm. Nic więc dziwnego, że na rynku pojawiają się coraz nowocześniejsze rozwiązania umożliwiające optymalizowanie pracy instalacji PV. Należą do nich m.in. systemy zarządzania energią HEMS/EMS. Czym są, dlaczego warto w nie inwestować i ile kosztują? Sprawdźmy!

Czym jest system zarządzania energią?

System zarządzania energią (ang. Energy Management System) to zaawansowany zespół narzędzi i technologii, który jest odpowiedzialny za monitorowanie, kontrolowanie oraz optymalizowanie zużycia energii w budynku. Stosuje się go w celu:

• poprawy efektywności energetycznej obiektu;
• redukcji kosztów związanych ze zużyciem energii;
• zmniejszenia śladu węglowego generowanego przez budynek.

Jeszcze do niedawna systemy zarządzania energią były stosowane głównie w sektorze energetycznym i przemyśle, jednak od jakiegoś czasu stanowią wsparcie również dla właścicieli gospodarstw domowych. Mogą współpracować z instalacjami fotowoltaicznymi, umożliwiając bardziej efektywne wykorzystywanie energii odnawialnej, co przekłada się m.in. na większe oszczędności.

Z czego składa się system zarządzania energią?

Systemy zarządzania energią mogą składać się z różnych elementów, w zależności od rodzaju i przeznaczenia. Te najprostsze to najczęściej pojedyncze urządzenia służące do monitorowania i zarządzania energią, zaś bardziej zaawansowane zawierają liczne komponenty, do których zaliczamy:

• jednostkę sterującą, a więc urządzenie będące sercem systemu zarządzania energią, ponieważ umożliwia monitorowanie energii oraz zarządzanie nią;
• liczniki i sensory, które monitorują zużycie energii w czasie rzeczywistym i dostarczają użytkownikom szczegółowe dane;
• sterowniki, które – w oparciu o dane zbierane przez liczniki i sensory – zarządzają pracą systemu, mogąc np. automatycznie regulować działanie urządzeń elektrycznych czy grzewczych.

Współcześnie produkowane systemy zarządzania energią są wyposażone także w specjalne platformy sterujące (np. w postaci aplikacji mobilnych), za pomocą których użytkownik może nie tylko kontrolować pracę poszczególnych elementów, ale również ingerować w proces zarządzania energią (np. poprzez wydawanie konkretnych poleceń).

Systemy zarządzania energią HEMS/EMS – czym się różnią?

Systemom zarządzania energii często towarzyszą tajemnicze skróty HEMS i EMS. Co oznaczają i czym się różnią?

• System zarządzania energią EMS (Energy Management System) to ogólne określenie dla rozwiązań, które służą do optymalizacji zużycia energii. Najczęściej mówimy tu o systemach stosowanych w przedsiębiorstwach, zakładach przemysłowych oraz budynkach komercyjnych, a także tych dedykowanych stricte instalacjom fotowoltaicznym.
• System zarządzania energią HEMS (Home Energy Management System) dedykowany jest właścicielom gospodarstw domowych. Umożliwia monitorowanie i optymalizowanie energii zużywanej przez urządzenia (np. pralkę czy lodówkę) oraz instalacje (np. oświetleniowe, grzewcze i chłodzące).

W obu przypadkach celem systemu zarządzania energią jest wspieranie użytkowników w zakresie autokonsumpcji energii elektrycznej oraz optymalizacji efektywności energetycznej budynku.

Czy warto inwestować w inteligentne systemy zarządzania energią dla fotowoltaiki?

Tak, a wynika to z wielu zalet, jakie posiada inteligentny system zarządzania energią. Fotowoltaika może być dzięki niemu jeszcze bardziej efektywna i opłacalna, co sprawia, że na tego rodzaju połączenie decyduje się coraz więcej inwestorów. Co zyskasz, stawiając na system HEMS/EMS?

• Optymalne wykorzystanie energii wyprodukowanej przez fotowoltaikę. Systemy HEMS/EMS pozwalają lepiej zarządzać zużyciem energii w domu lub firmie – tak aby jak największa jej część była zużywana na bieżąco. Pozwala to na zoptymalizowanie autokonsumpcji z fotowoltaiki, a co za tym idzie zwiększenie opłacalności inwestycji.
• Oszczędności. Firmowy lub domowy system zarządzania energią dzięki optymalizacji zużycia energii pozwala zmniejszyć pobór prądu z sieci, co przekłada się na obniżenie rachunków.
• Systemy HEMS/EMS mogą automatycznie sterować pracą poszczególnych urządzeń, np. uruchamiać pralkę czy zmywarkę w momencie, gdy panele PV działają z największą efektywnością. Co więcej, po zintegrowaniu ich z systemami inteligentnego domu są w stanie samodzielnie kontrolować temperaturę w pomieszczeniach czy sterować oświetleniem. Wszystko to wpływa na wygodę użytkowników.
• Redukcja śladu węglowego. Optymalizacja zużycia energii oraz ograniczenie jej poboru z sieci sprawia, że budynek emituje mniejsze ilości CO2. Ma ta kluczowe znaczenie w kontekście poprawy jakości powietrza oraz ochrony środowiska naturalnego.

Uwaga! Współczesne systemy zarządzania energią HEMS/EMS mogą współpracować również z magazynami energii dla fotowoltaiki, co pozwala na efektywniejsze wykorzystanie nadwyżek prądu wytwarzanego przez instalację PV.

Ile kosztuje domowy system zarządzania energią?

Cena, jaką należy zapłacić za inteligentny system zarządzania energią, zależy od kilku czynników – przede wszystkim stopnia jego zaawansowania, funkcji, poziomu automatyzacji czy wielkości instalacji. Najprostsze rozwiązania, z których mogą skorzystać właściciele niewielkich instalacji PV, kosztują ok. 1000 zł, zaś te najbardziej rozbudowane nawet kilkanaście tysięcy zł.